info@krysztalowy-swiat.pl     tel. +48 604775875
Kryształowy Świat - Polska Crystal World - English German Italy France Finland Estonia Litwa 


Kryształowy Świat Targi


KOPALNIA SOLI



Firma "Kryształowy Świat" ściśle współpracuje z Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka znajdującym się w kopalni soli. Wiedza i doświadczenie pokoleń stała się punktem wyjścia naszych specjalistów przy produkcji Płyt Solnych, Puzzli Solnych, Obrazów Solnych, Paneli Solnych do saun wszelkiego typu, wykonywaniu Kryształowych Komnat Solnych, Grot Solnych, Jaskiń Solnych, Tężni Solankowych oraz aranżacji wnętrz w soli.

Kryształowy Świat


Początki kopalni soli w Wieliczce - jednej z najsłynniejszych w świecie kopalń sięgają średniowiecza. Najstarszym dokumentem zachowanym do naszych czasów jest przywilej króla Kazimierza Odnowiciela z roku 1044, nazywający Wieliczkę „magnum sal alias Wieliczka”.

Kryształowy Świat


Od średniowiecza sól stanowiła podstawę ekonomiczno-gospodarczą państwa polskiego, a w czasach starożytnych na ziemiach polskich była środkiem płatniczym w formie „krusz solnych” i zastępowała pieniądz metalowy. Pierwotnie sól otrzymywano ze słonych źródeł metodą warzelniczą, polegającą na odparowywaniu wody. Początki eksploatacji soli kamiennej na ziemiach polskich nie są znane, najprawdopodobniej przy pogłębianiu studni solankowych natrafiono na złoże solne, które zaczęto wydobywać przy pomocy prymitywnych narzędzi.

Kryształowy Świat


Sól stała się ważnym instrumentem sprawowania władzy. Już w wieku XIV żupy dają ponad 30% wszystkich dochodów skarbu państwa. Żupy utrzymują dwór królewski, opłacają utrzymanie zamków królewskich strzegących szlaków handlowych. Wiele zawdzięcza soli Akademia Krakowska (późniejszy Uniwersytet Jagielloński). Jej fundator, król Kazimierz Wielki finansował w całości nową uczelnię z dochodów żupy, a późniejsi władcy i wielmoże polscy nie szczędzili na jej rzecz darowizn i zapisów.

Kazimierz Wielki w 1368 roku sprecyzował zasady działalności kopalni soli, nadając im moc ustawy znanej jako Statut Kazimierzowski. Dokument ten określa prawa i obowiązki poszczególnych urzędników i różnych grup pracowniczych, zasady rozliczeń produkcji ze skarbem państwa, ustala płace i ceny zbytu soli. Głównym instrumentem kontroli królewskiej nad żupami były specjalnie powoływane komisje, które sprawdzały stan podziemnych wyrobisk, budynków żupnych, prawidłowość rozliczeń ze skarbem, a także wydawały zalecenia i wskazówki w postaci obowiązujących instrukcji. W XVI wieku kopalnia wielicka staje się jednym z największych przedsiębiorstw ówczesnej Europy. Oprócz załogi związanej bezpośrednio z produkcją i pracowników administracji zatrudnieni byli cieśle, bednarze, kowale, woźnice, stajenni itd.

W drugiej połowie XV wieku dochody z żupy pozwoliły na odbudowę i rozbudowę zamku królewskiego na Wawelu. W tym czasie również rozpoczęto zgłębianie kopalni w dół w poszukiwaniu zasobniejszych złóż soli, wprowadzając nowe metody eksploatacji. Królewska gospodarka w żupach krakowskich skończyła się wraz z pierwszym rozbiorem Polski w 1772 roku. Czasy austriackie zapisały się w dziejach kopalni zmianami nie tylko w dziedzinie organizacyjno-administracyjnej, ale również wprowadzeniem nowych metod wydobycia soli. Długi okres panowania austriackiego wpłynął korzystnie na stan techniczny kopalni i przyniósł stabilizację. W tym czasie następuje rozbudowa miasta Wieliczka. Uruchomiono przy kopalni elektrownię, miasto połączono koleją z Krakowem. Również wprowadzona zostaje mechanizacja robót dołowych. Wiertarki ręczne zastąpiono wiertarkami pneumatycznymi, uruchomiono młyn solny oraz parową maszynę wyciągową. Urządzono również warsztaty naprawcze i stolarnię pracującą dla kopalni. W 1912 roku uruchomiona zostaje na powierzchni nowa, zmechanizowana warzelnia, która do dnia dzisiejszego po niewielkich modyfikacjach produkuje sól warzoną.

Kryształowy Świat


Okres międzywojenny był dla kopalni okresem stabilizacji, wprowadzeniem dalszego rozwoju i rozbudowy kopalni, jako zakładu produkcyjnego, ale również rozwoju jej funkcji turystycznej i leczniczej. Na szczególną uwagę zasługują lecznicze właściwości soli, które zostały zauważone już przez humanistów w XVI wieku, którzy twierdzili, że sól zmieszana z innymi substancjami leczy ukąszenia przez węża, wypryski, wrzody, anginę, podagrę i wiele innych chorób. Rozwój balneologii w XIX wieku związany jest również z Wieliczką, gdzie już od 1826 roku rozpoczyna się leczenie kąpielami solankowymi. Powstaje również dzięki lekarzowi kopalnianemu, Feliksowi Boczkowskiemu w roku 1839 zakład kąpielowy leczący aż 36 jednostek chorobowych, od kataru po niepłodność i od histerii po „osłabienia ze zbytkowania w miłości”. Leczenie kąpielami solankowymi upadło po śmierci dr. Boczkowskiego w 1855 roku. Odrodzenie lecznictwa nastąpiło w roku 1958 z inicjatywy prof. Mieczysława Skulimowskiego (założyciela podziemnego sanatorium) w oparciu o specyficzny mikroklimat wyrobisk podziemnych leczący głównie astmę oskrzelową, zapalenie oskrzeli oraz katar alergiczny. Po okresie okupacji hitlerowskiej, który zapisał się w historii kopalni wzmożonym wydobyciem, jak również próbą uruchomienia przez Niemców pod ziemią produkcji części dla potrzeb przemysłu zbrojeniowego, nastąpił dla kopalni czas bardzo trudny. Eksploatacja rejonów centralnych kopalni w pobliżu zabytkowych wyrobisk spowodowała zachwianie równowagi górotworu i znaczne przyspieszenie destrukcji rejonu trasy turystycznej. Skutki tych nieprzemyślanych działań jeszcze długo ciążyć będą na zachowaniu substancji podziemnej. Dopiero z końcem lat 50-tych na skutek alarmującego stanu części komór na trasie turystycznej rozpoczęto pierwsze prace zabezpieczające kopalnię początkowo z funduszy Ministerstwa Kultury, a następnie z utworzonego decyzją Rady Ministrów Funduszu Ochrony Zabytkowej Kopalni Wieliczka.